Në orët e para të mëngjesit të 9 majit 2015, qyteti i Kumanovës u trondit nga përleshja më e rëndë të armatosur në historinë e fundit të Maqedonisë së Veriut. Në lagjen “Lagja e Trimave”, shpërtheu një betejë mes forcave speciale të policisë dhe një grupi të armatosur, shumica prej të cilëve ish-pjesëtarë të UÇK-së.
Për 28 orë me radhë, zona u kthye në një zonë lufte të izoluar. Bilanci i dhunës ishte tragjik: 18 të vdekur, përfshirë 10 pjesëtarë të grupit të armatosur dhe 8 efektivë të forcave të sigurisë. Më shumë se 40 persona u plagosën, ndërsa dëmet materiale në lagje qenë të mëdha.
Ngjarja shkaktoi një reagim të ashpër në opinionin publik, duke rikthyer kujtime të errëta nga përplasjet ndëretnike të së kaluarës dhe duke ngritur pikëpyetje serioze mbi motivet dhe sfondin e saj.
Pas një hetimi të zgjatur dhe një procesi gjyqësor që nisi në shkurt të vitit 2016, Gjykata Themelore e Shkupit dënoi 37 persona me gjithsej 746 vjet burg. Shtatë prej tyre, të gjithë shtetas të Kosovës, u dënuan me burgim të përjetshëm: Andi Krasniqi, Dem Shehu, Fadil Fejzullahu, Nasuf Zeqiri, Valdet Zekaj, Bek Bajra dhe Fejzulla Rushitovski. Trembëdhjetë të tjerë u dënuan me nga 40 vjet, ndërsa të mbeturit morën dënime që variojnë nga 20 deri në 12 vjet.
Vendimet u konfirmuan edhe nga Gjykata e Apelit dhe më vonë nga Gjykata Supreme, duke mbyllur të gjitha rrugët e apelimit brenda sistemit gjyqësor të Maqedonisë së Veriut. Aktualisht, e vetmja mundësi për të dënuarit është ankimi në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg.
Megjithatë, pavarësisht dënimeve të rënda, shumë pyetje mbeten pa përgjigje. Asnjëherë nuk u zbuluan porositësit e mundshëm të operacionit dhe kërkesat për hetim ndërkombëtar nuk u përfillën. Kjo ka lënë vend për dyshime të shumta – ishte kjo një përplasje e organizuar nga vetë grupi, apo një skenar i fabrikuar me motive politike?
Sot, në përvjetorin e dhjetë të ngjarjes, “Lagja e Trimave” ende bart plagët e asaj dite. Shumëkush në opinionin shqiptar e sheh rishikimin e kësaj ngjarjeje si të domosdoshëm – jo vetëm për të sjellë drejtësi, por për të ndërtuar një pajtim të vërtetë dhe afatgjatë.
